AA Home > Geschiedenis > Pearl Harbor
Pearl Harbor: de Japanse aanval
De aanval op Pearl Harbor door de Japanners op 7 december 1941 was de directe aanleiding voor Amerika om betrokken te raken bij de Tweede Wereldoorlog. Op deze pagina kunt u het verhaal van de aanval op Pearl Harbor nalezen.
Aanloop tot de aanval op Pearl Harbor
Pearl Harbor wordt Amerikaans
Pearl Harbor, gelegen op het Hawaiiaanse eiland Oahu, werd al in 1884 min of meer Amerikaans grondgebied door een verdrag tussen Hawaii en de VS. De Amerikanen hadden in de jaren daarvoor al hun oog op de eilandengroep laten vallen omdat het een geschikte uitvalsbasis voor handel met het Verre Oosten was en omdat de eilanden de perfecte manier vormden de Amerikaanse interesses in dat gebied te beschermen.
De expansiedrift van Japan
Na de Eerste Wereldoorlog kwam de stabiliteit van de regio in het geding door de expansiedrift van de Japanners, die zelf nauwelijks grondstoffen bezaten en dus afhankelijk waren van andere Aziatische landen. Om hun afhankelijkheid van het buitenland te verminderen, keek Japan naar de mogelijkheid om andere gebieden zoals Mantsjoerije, China, Indochina en Indië (Indonesië), dat toen een Nederlandse kolonie was, te annexeren.
 President Herbert Hoover (1929-1933) |
Bovenstaande gebieden hadden een overvloed aan grondstoffen als ijzer, kolen, rijst, rubber en olie, grondstoffen die Japan vrijwel niet bezat. In september 1931 ging Japan tot actie over en lijfde Mantsjoerije in; in 1932 hernoemden ze hun nieuwe 'provincie' Manchukuo.
De VS reageerde in het geheel niet op deze agressieve Japanse aanvallen in het Verre Oosten, hoewel Japan toch meerdere verdragen schond met zijn veroveringstocht. President Herbert Hoover geloofde in vrede met Japan en weigerde niet alleen militair in te grijpen, maar zette zelfs niet aan tot economische sancties.
Deze non-actie vergrootte de moed van de Japanners, die van Amerika zwaardere sancties had verwacht. De Volkerenbond veroordeelde de Japanse agressie wel, maar Japan verweerde zich door te zeggen dat Europa al jaren dezelfde kolonisatiemethode gebruikte en daarvoor nooit gestraft was.
De reactie van president Roosevelt
 President Franklin Delano Roosevelt (1933-1945) |
Onder president Roosevelt nam de VS een ietwat andere houding ten opzicht van het Verre Oosten aan: door economische en militaire hulp aan China hoopte Amerika tegenwicht aan Japan te kunnen bieden. In 1935 moest men echter toegeven dat er geen houden meer aan de snelle opbouw van het Japanse leger en de Japanse vloot was.
In 1937 viel Japan China binnen (waardoor nog meer verdragen geschonden werden) en veroverde Shanghai en Nanking binnen een paar maanden. Weer kwam de Volkerenbond bijeen, maar toen de VS aankondigde eventuele sancties niet te steunen, werd de vergadering na een milde aanklacht tegen Japan snel ontbonden.
In december van 1937 vielen Japanse bommenwerpers een Amerikaans oorlogsschip aan, waardoor 3 doden en 43 gewonden vielen. De VS accepteerde de verontschuldigingen van Japan echter snel, waardoor het voor Japan duidelijk werd dat Amerika zich niet meer met de gebeurtenissen in het Verre Oosten ging bemoeien. Japan kon zonder tegenstand zijn gang gaan.
Persiflage op de verdragen die Japan schond
Roosevelt verordonneert het embargo
Tot 1939 althans, want in juli van dat jaar realiseerde de Secretary of State Cordell Hull zich dat de Amerikaanse exporten de Japanse oorlogsmachine alleen maar liet groeien. Hij begon te dreigen met een algemeen embargo, maar Roosevelt floot hem terug omdat hij bang was dat Japan in het geval van een embargo zijn olie met geweld van Nederlands Indië ging halen.
 Kaart van Oost-Azië voor de aanval op Pearl Harbor, in 1941 |
In 1940 moest Roosevelt, gedwongen door de oorlog in Europa, echter andere beslissingen gaan nemen. Nadat Frankrijk gevallen was en de collaboratie-regering in Vichy Japan uitnodigde de Franse territoria in Azië over te nemen, wist Roosevelt dat Nederlands Indië het volgende doel zou zijn. In september verordonneerde hij een embargo op ijzer en staal om zo de meer gematigden in Japan te overtuigen dat vijandschap met de VS geen goed idee was.
Japan reageerde echter compleet anders: het sloot zich aan bij Duitsland en Italië en tekende een niet-aanvalsverdrag met de Sovjet-Unie, dat grensde aan Mantsjoerije. Nu was Roosevelt gedwongen zwaardere maatregelen te nemen. In juli 1941 bevroor hij de Japanse tegoeden in de VS en kondigde een algemeen embargo af van staal, olie en kerosine.
De laatste stappen naar Pearl Harbor
Dit was een gevoelige slag voor Japan, dat de Amerikaanse grondstoffen hard nodig had voor zijn uitbreidingsplannen in Azië. Gedurende de rest van 1941 onderhandelde Japan met de VS, maar zonder resultaat. Integendeel: de VS begon nu te eisen dat Japan zich terugtrok uit Indochina en China.
Japan begon toe te geven en beloofde, in ruil voor opheffing van de sancties, niet verder zuidwaarts te trekken, de Sovjet-Unie niet aan te vallen, en geen oorlogsverklaring aan de VS af te geven als zij in oorlog zou komen met Duitsland. Ook moest Amerika in ruil hiervoor zijn hulp aan Tsjang Kai-Sjek, de rebellenleider van de Chinezen, stopzetten. Roosevelt weigerde.
In oktober viel de Japanse regering en nam generaal Hideki Tojo, een agressieve militant, de macht over op het eiland. De oorlog begon nu steeds dichterbij te komen. In november 1941 probeerde Japan nog een laatste maal om de VS zover te krijgen de sancties stop te zetten. Roosevelt en Hull weigerden weer, waardoor Japan besloot dat oorlog onvermijdelijk was, en Pearl Harbor was het eerste doelwit.
Volgende pagina: de aanval op Pearl Harbor
Terug naar de Geschiedenis van Amerika pagina
Terug naar de AllesAmerika.com homepage
