AA Home > Geschiedenis > Countrymuziek
Countrymuziek: Amerika's haat-liefdeverhouding
Dit artikel over country muziek verscheen ook in "Country News", het tweemaandelijkse blad van de Country & Western Association Belgium.
Als u wilt weten waar dit fenomeen vandaan komt en of country iets voor ons nuchtere 'Ollanders en Belgen is, moet u op deze pagina zijn.
Geschiedenis van de country muziek
Hoewel in de Appalachen al langer een vorm van deze muzieksoort werd gespeeld, begint de geschiedenis ervan officieel pas op 1 augustus 1927. Op die dag tekenden twee groepen, Jimmy Rodgers en de Carter Family, hun eerste contract. Sindsdien staat Rodgers bekend als de vader van de countrymuziek; de Carters namen ruim 250 liedjes op gedurende hun loopbaan tot 1943.
Aangezien beide groepen in Tennessee hun contract tekenden, ligt in die staat ook de bakermat van de country muziek. Dit is echter niet Nashville; deze stad werd pas de hoofdstad van de countrymuziek in de jaren '40, toen een zanger genaamd Roy Acuff ervoor zorgde dat de grote artiesten van die stroming naar Nashville kwamen.
Hij maakte de Grand Ole Opry, tegenwoordig een beroemd gebouw onlosmakelijk verbonden met de country muziek, tot meer dan een concertzaal voor het midwestenen zuiden van de VS. Hij trad met zijn band de Tennessee Crackerjacks (later de Smoky Mountain Boys) vaak in de Opry op en maakte het gebouw door zijn populariteit de hotspot van de country muziek.
Countrymuziek werd country- en westernmuziek gedurende de jaren '30 en '40, toen sterren als Roy Rogers en Gene Autry in de eerste westernfilms optraden en in die films ook vaak hun zangtalent tentoonspreidden. Autry is in Nederland misschien wel het meest bekend als zanger van enkele beroemde kerstliedjes zoals "Here Comes Santa Claus" (1947) en "Rudolph the Red Nosed Reindeer" (1948). In hun tijd waren Rogers en Autry echter vooral bekend door hun country muziek.
Een andere belangrijke stijl die in de jaren '40 populair werd was de Bluegrass. Bluegrass is vernoemd naar de bijnaam van staat waar de muziekstijl geboren is: Kentucky. De grondlegger van Bluegrass country is Bill Monroe, die in de jaren '40 en '50 de mandoline en de banjo naar de voorgrond van de country muziek bracht.
De band die Bluegrass echt populair maakte was de Foggy Mountain Boys. De band werd gesticht door Monroe maar ging al gauw zijn eigen weg. In 1955 werden ze toegelaten tot de Grand Ole Opry, terwijl ze twee jaar eerder al hun eigen televisieshow hadden gehad en daar hun kunsten hadden tentoongespreid. De faam van de Foggy Mountain Boys duurde tot eind jaren '60.
Drie groten van weer een andere muziekstijl zijn Lefty Frizzell, Ernest Tubb en Hank Williams, maar het is Williams wiens roem het verst reikt. Hij werd geboren in 1927, speelde en zong al vroeg country muziek, maar werd pas echt beroemd door de Honky Tonk country muziek.
Honky Tonk staat gelijk aan dansen en drinken, rokerige bars en verloren liefdes. Williams leefde zijn liederen en scoorde vanaf 1949 de ene hit na de andere. Zijn laatste hit, "I'll Never Get Out of This World Alive", werd eind 1952 uitgebracht, ironisch genoeg slechts kort voor zijn dood op Nieuwjaarsdag 1953.
In de jaren '50 verscheen ook voor het eerst de Nashville Sound ten tonele, een vorm van countrymuziek waar ook wat popmuziek in verwerkt zat. Twee van de grootsten van deze stijl, Patsy Cline en Jim Reeves, kwamen om in vliegtuigcrashes in 1963 en 1964, maar niet voordat hun muziek het grote publiek bereikt had en immens populair was geworden.
Die stijl van de country muziek, de Nashville Sound, werd pas eind jaren '60 ingehaald door traditionalisten, outlaws, en Southern Rock. Charley Pride en Conway Twitty staan bekend als traditionalisten, terwijl de Southern Rock populair werd door The Marshall Tucker Band, David Allan Coe en The Charlie Daniels Band. Het waren echter de outlaws die de muziek van die tijd echt domineerden.
De bekendste outlaws zijn wel Willie Nelson, Johnny Cash, Waylon Jennings en Merle Haggard. Vooral de eerste twee zijn bekend in Nederland. Nelson staat bekend als de eerste die outlawmuziek speelde, maar werd pas echt beroemd met hits als "Blue Eyes Cryin' in the Rain" uit 1975 en "Good Hearted Woman", een duet met Merle Haggard uit 1976.
Johnny Cash werd geboren in 1932 en vierde zijn hoogtij tijdens de jaren '70. Hij was echter al bekend sinds 1954 met hits als "I Walk the Line" en "There You Go". Tijdens de jaren '60 toerde hij teveel en gebruikte overdadig drugs om zijn energiepeil omhoog te krijgen. Hij kwam er echter weer bovenop en zingt tot vandaag de dag country muziek.
Begin jaren '80 kreeg country muziek weer een nieuwe draai met de Urban Cowboys, waar de country muziek weer popkenmerken kreeg. Dit bracht echter geen grote helden voort - dat werden eerder degenen die wegbleven van dit soort muziek, zoals Alabama, Dolly Parton en Reba McEntire.
Alabama is een echte band zonder leadzanger, maar met een verbazingwekkend aantal nummer 1 hits. Ze bestaan sinds 1976 en hebben vele enorme hits met liederen als "Song of the South", "If You're Gonna Play In Texas", "Mountain Music", en "Dixieland Delight".
Het bijzondere aan hun liederen is dat ze fantastische songs konden en kunnen schrijven waarbij liefde nu eens niet de hoofdrol speelt; een unieke gewaarwording in de door liefdesliedjes gedomineerde pop en country van vandaag. Hun beste liederen zijn inmiddels samengebracht op een verzamel-cd, "For The Record", die eigenlijk in de collectie van elke liefhebber thuishoort.
Tegenwoordig zijn er twee soorten country die allebei grote populariteit bezitten: de moderne vorm, weer met kenmerken van popmuziek maar dan op een manier die wel hits oplevert, en de traditionele soort. Deze beide stijlen hebben country muziek populairder dan ooit gemaakt: zo'n 40% van de Amerikanen luistert er regelmatig naar, en de verkopen van country singles zijn sinds 1989 ruim verdubbeld naar 1.789 miljard dollar per jaar.
De voormannen en -vrouwen van de moderne countrymuziek zijn vooral Garth Brooks, Faith Hill, Shania Twain, George Strait en Tim McGraw. Enkelen van hen zijn zelfs tot de Nederlandse hitlijsten doorgedrongen. Garth Brooks is in Amerika de meeste populaire zanger: hij heeft sinds 1989 ruim 100 miljoen albums verkocht, een absoluut record.
Tot de nieuwe traditionalisten behoren onder andere Alan Jackson, Brad Paisley en Lee Ann Womack, die allen in de laatste jaren grote hits hebben afgeleverd. Alan Jackson doet al sinds 1990 mee en heeft grote hits gehad met geweldige songs als "Midnight In Montgomery", "Dont Rock The Jukebox", "Chattahoochee" en "Right On The Money".
Lee Ann Womack's en Brad Paisley's grote hits zijn vooral uitgebracht in de jaren '90 en het begin van de 21e eeuw: Womack had een hit met "A Little Past Little Rock" en "I Hope You Dance", Paisley met "Me Neither".
Welke verandering de country muziek in de komende jaren zal ondergaan is onduidelijk. Er zijn veel Amerikanen die de moderne country maar niets vinden en zich terugtrekken in de oude hits, maar tegelijkertijd is country muziek populairder dan ooit in de VS. Country is mainstream geworden, een normaal onderdeel van het leven van veel Amerikanen.
Het valt in ieder geval te hopen dat countrymuziek nog lang zal blijven bestaan, in welke vorm dan ook. Zonder country muziek is Amerika niet echt Amerika meer.
Country: Iets voor u?
Ook in Nederland is countrymuziek (naast de western lifestyle) sinds enkele jaren snel in opkomst; denk maar aan ons eigen talent Ilse de Lange. Toch kun je je afvragen of country ooit een echte plaats binnen de Nederlandse muziekscene zal veroveren of dat het een randstroming blijft.
Nederland is niet Amerika, ook al worden er veel vergelijkingen tussen de twee landen getrokken (met name op het gebied van cultuur). Countrymuziek is in Amerika wat Nederlandstalige muziek hier is, en op basis van dat simpele feit is te verwachten dat countrymuziek hier net zo min aan zal slaan als Nederlandstalige muziek in de VS.
Dat zou echter te simpel zijn. Amerika is vele tientallen malen groter (en veel belangrijker op het wereldtoneel) dan Nederland, en de VS oefent dan ook een veel grotere invloed op Nederland uit dan andersom. Gezien het feit dat country en western nu al bij veel Nederlanders zo populair is, kan er dan ook in de komende jaren nogal wat op dat gebied verwacht worden.
Er zijn zelfs nu al countryzangers en -zangeressen die op de Nederlandse hitlijsten zijn verschenen; voorbeelden zijn Faith Hill, Leann Rimes en natuurlijk Shania Twain. Deze countryzangers hebben echter één ding gemeen: ze zingen allemaal moderne country, wat een mix van pop en meer traditionele country is, en dat kan hele mooie muziek opleveren. Zelfs voor Nederlanders die nog nauwelijks country kennen kan dat een openbaring zijn.
Maar hoe kunt u erachter komen of u countrymuziek leuk vindt?
De simpelste regel is deze: als u houdt van de "mainstream" muziek die op bijvoorbeeld Sky Radio gespeeld wordt, of als u houdt van popmuziek in het algemeen, dan is de kans groot dat u ook van (moderne) country houdt. Meer specifiek geldt: als u thuis singles of albums hebt liggen van Leann Rimes, Faith Hill of Shania Twain, dan is de kans zeer groot dat countrymuziek iets voor u is.
Dat betekent dus niet per definitie dat u in cowboy (of cowgirl) kleding naar een linedancing event zult gaan, alleen maar dat u eventueel geïnteresseerd bent in een variatie op de (vaak kapotgedraaide) popmuziek. In mijn geval bleek in ieder geval dat country eens een verfrissende afwisseling was op de muziek waar ik altijd al naar luisterde: niet iets wat compleet afwijkt van mijn stijl, maar toch weer net uniek genoeg om leuk te zijn.
Als u naar aanleiding van bovenstaande ook geïnteresseerd bent in country, dan kunt u een paar stappen ondernemen. Ten eerste kunt u een album kopen van bijvoorbeeld Faith Hill of Shania Twain (pas wel op dat u niet de Europese versie van haar album "Come On Over" koopt - daar staat geen countrymuziek op; koop de Amerikaanse versie, waarop Shania in het rood gekleed te zien is). De liedjes op die cd's geven een aardige indruk van wat deze muziek zoal inhoudt.
Ook kunt u via het Internet naar countrymuziek luisteren: vele Amerikaanse radiostations zenden ook via het Net hun programma's uit. Dit is een geweldige manier om kennis te maken met countrymuziek in Amerika, maar hij werkt alleen als u een snelle Internetverbinding heeft. Als u een gratis Internetverbinding heeft is de kans groot dat de muziek niet goed doorkomt.
Luister ook eens naar Nashville FM, het enige Nederlandstalige countrystation. U kunt deze zender ook online beluisteren!
